Des livres, rien que des livres. Alignés sur les étagères. Empilés au sol.Entassés sur le moindre coin de table. Toutes les pièces en regorgent. A peine la place de circuler.C'est ici, dans cet appartement bourgeois du 16e arrondissement de Paris, que Pierre-Emmanuel Dauzat a installé son bureau. Ici qu'il travaille face à son ordinateur, douze à quatorze heures par jour, à lire, traduire et préfacer les livres des autres et à écrire les siens. Le soir, il n'a qu'à traverser la rue pour rentrer chez lui. "Ma vie sociale est réduite au minimum", reconnaît-il.
A bientôt 50 ans, Pierre-Emmanuel Dauzat est l'un des traducteurs français les plus demandés.[...]
Polyglotte ? Pierre-Emmanuel Dauzat balaie le qualificatif d'un revers de main. Il ne parle aucune des langues qu'il traduit. "Même en anglais, je suis incapable de dire deux mots, assure-t-il. A part le latin et le grec, je n'ai jamais appris aucune langue étrangère. La plupart de mes contrats, je les ai signés sans connaître le moins du monde la langue que j'allais traduire. Il suffit qu'un éditeur me convainque de l'intérêt d'un livre pour que j'accepte de relever le défi. Vous ne pouvez pas imaginer dans quel état de tension je suis quand je me mets à travailler sur un texte auquel je ne comprends rien..."[...]
Sa méthode est toujours la même : allergique aux grammaires, il préfère s'"immerger" dans des dictionnaires et des livres en édition bilingue. Généralement, il ne lit pas à l'avance l'ouvrage qu'il doit traduire : "C'est indispensable pour garder une forme de spontanéité dans la traduction." Seul principe, il commence par traduire la fin : "J'ai une telle angoisse de la mort que je préfère me débarrasser de la fin dès le début", explique-t-il. [...] Ce "besoin vital de (s')exiler dans la langue des autres", il dit l'éprouver depuis toujours. | Βιβλία, μόνο βιβλία. Στοιχισμένα στα ράφια. Στοιβαγμένα στο πάτωμα. Σε σωρούς σε κάθε γωνία του τραπεζιού. Όλα τα δωμάτια είναι γεμάτα. Μετά βίας υπάρχει χώρος για να κυκλοφορήσεις. Σε αυτό ακριβώς το αστικό διαμέρισμα του 16ου διαμερίσματος του Παρισιού, ο Πιερ-Εμανουέλ Ντοζά έχει εγκαταστήσει το γραφείο του. Εκεί δουλεύει με τον υπολογιστή του, δώδεκα με δεκατέσσερις ώρες την ημέρα, διαβάζει, μεταφράζει και προλογίζει βιβλία άλλων και γράφει τα δικά του. Το βράδυ, για να επιστρέψει στο σπίτι του το μόνο που έχει να κάνει είναι να διασχίσει το δρόμο. «Η κοινωνική μου ζωή έχει περιοριστεί στο ελάχιστο», παραδέχεται. Σχεδόν 50 ετών, ο Πιερ-Εμανουέλ Ντοζά είναι ένας από τους πιο περιζήτητους Γάλλους μεταφραστές. […] Πολύγλωσσος; Ο Πιερ-Εμανουέλ Ντοζά απορρίπτει κατηγορηματικά αυτόν τον όρο. Δε μιλάει καμία από τις γλώσσες που μεταφράζει. «Ακόμα και στα αγγλικά, δεν μπορώ να πω λέξη, λέει. Πέρα από τα λατινικά και τα ελληνικά, δεν έμαθα καμία ξένη γλώσσα. Υπέγραψα τα περισσότερα συμβόλαια μου χωρίς να έχω την παραμικρή γνώση της γλώσσας που επρόκειτο να μεταφράσω. Το μόνο που χρειάζεται για να δεχτώ την πρόκληση είναι να με πείσει ένας εκδότης ότι ένα βιβλίο αξίζει τον κόπο. Δεν μπορείτε να φανταστείτε σε τι κατάσταση πίεσης βρίσκομαι όταν δουλεύω ένα κείμενο στο οποίο δεν καταλαβαίνω τίποτα…». […] Η μέθοδος του είναι πάντα η ίδια : έχει αλλεργία στις γραμματικές, προτιμά να βυθίζεται σε δίγλωσσα λεξικά και βιβλία. Γενικά, δε διαβάζει από πριν το έργο που πρέπει να μεταφράσει : «Είναι απαραίτητο για να διατηρηθεί ένα είδος αυθορμητισμού στη μετάφραση». Ο μόνος κανόνας του, ξεκινάει να μεταφράζει από το τέλος : «Έχω πολύ άγχος οπότε προτιμώ να το ξεφορτώνομαι εξ αρχής ξεκινώντας από το τέλος», εξηγεί. […] Λέει ότι νιώθει «τη ζωτική ανάγκη αυτοεξορίας στις γλώσσες των άλλων» από πάντα. |