Eroticism has this in common with an addictive drug: that there is a coercive element to its pleasure with which part of us is in complicity, and part not. Thus ever since time began men have been trying to enjoy eroticism without being destroyed by it. Societies, religions can be defined in the way they deal with this conundrum. Polygamy, monogamy with repression, monogamy with affairs, monogamy with prostitutes, serial monogamy. Not to mention individual solutions of great ingenuity, or desperation: Victor Hugo with the door knocked through the wall of his office, to let in a girl each afternoon. Auden's flair for finding call-boys in every town. Picasso who simply refused when wife and mistress demanded he choose between them. Then there is always the hair-shirt of course. But perhaps the thing to remember when you wake up with a life full of fresh paint and tortuous complications is that eroticism wasn't invented for you, nor merely for the survival of the species perhaps, but for a divinity's entertainment. Nothing generates so many opportunities for titillation and schadenfreude as eroticism. Which is why it lies at the centre of so much narrative. How the gods thronged the balconies of heaven to see the consequences of Helen's betrayal! And your friends are watching too. Your antics have put the shine on many a late-night conversation.
On the borders between mythology and history, that wily survivor Odysseus was the first who learnt to trick the gods. And perhaps his smartest trick of all was that of lashing himself to the mast before the Sirens came in earshot. There are those of course who are happy to stand at the railings, even scan the horizon. Otherwise, choose your mast, find the ropes that suit you: sport, workaholism, celibacy with prayerbook and bell... But the kindest and toughest ropes of all are probably to be found in some suburban semi-detached with rowdy children and a woman who never allows the dust to settle for too long.
| Erotiek heeft dit gemeen met een verslavend middel: het genot ervan heeft iets dwingends waar we deels medeplichtig aan zijn, en deels niet. En dus hebben mensen sinds het begin der tijden geprobeerd om te genieten van erotiek zonder erdoor vernietigd te worden. Samenlevingen en godsdiensten kunnen omschreven worden door de manier waarop ze met dit raadsel omgaan. Polygamie, monogamie met onderdrukking, monogamie met affaires, monogamie met prostituees, seriële monogamie. Om maar te zwijgen van persoonlijke oplossingen die getuigen van grote vindingrijkheid, of wanhoop: Victor Hugo met zijn deur die in de muur was uitgebroken, om elke middag een meisje binnen te laten. De flair van Auden om in elke stad gigolo’s te vinden. Picasso die eenvoudigweg weigerde toen zijn vrouw en maîtresse eisten dat hij dat hij tussen hen zou kiezen. Dan is er natuurlijk altijd nog het boetekleed. Maar als je wakker wordt in een leven vol frisse verf en gecompliceerde verwikkelingen, dan moet je je misschien herinneren dat erotiek niet alleen voor jou is uitgevonden, en misschien ook niet voor het overleven van de soort, maar als vermaak voor een godheid. Niets schept zo veel gelegenheid voor prikkeling en leedvermaak als erotiek. En daarom vormt het de kern van zo vele vertellingen. Hoe de goden zich verdrongen op de balkons van de hemel om de gevolgen te zien van Helena’s bedrog! En je vrienden kijken ook toe. Je capriolen hebben glans verleend aan menig nachtelijk gesprek.
Op de grens van mythologie en geschiedenis was die sluwe overlevende Odysseus de eerste die de goden wist te misleiden. En misschien was zijn slimste list van allemaal, dat hij zich aan de mast vastsjorde voordat de Sirenen binnen gehoorbereik kwamen. Natuurlijk zijn er mensen die het prima vinden om aan de reling te staan, en zelfs om de horizon af te speuren. Als dat niet zo is, kies dan je mast en vind de touwen die bij jou passen: sport, werkverslaving, celibaat met alle bijbehorende rituelen… Maar de welwillendste en stevigste touwen van allemaal zijn waarschijnlijk te vinden in een of andere twee-onder-één-kapwoning in een buitenwijk, met wilde kinderen en een vrouw die nooit lang zonder ruzie kan.
|